Roofvogelinventarisatie 2023
De Scholekster : Vogel van het jaar 2023
De scholekster is de enige weidevogel, die ook op daken broedt. In de traditionele broedgebieden gaan de aantallen scholeksters hard achteruit, maar in de stad doen ze het beter. In agrarische gebieden waar aan intensieve weidevogelbescherming wordt gedaan, doen de scholeksters het nog wél goed.
De scholekster eet wormen en emelten, broedt april-juni, legt 3-4 eieren en heeft maar 1 legsel.
Buiten het broedseizoen overwinteren alle scholeksters langs de kust.
Ze broeden in agrarische gebieden op de grond, maar in de stad en op industrieterreinen op platte daken. Het nest wordt spaarzaam bekleed met wat steentjes of stro. Het mannetje draait een aantal kuiltjes en het vrouwtje kiest vervolgens in welke nest ze de eieren legt. Het broeden wordt eerlijk tussen de twee ouders verdeeld en na 27 dagen kruipen de kleine scholeksters uit het ei. Dezelfde dag nog verlaten ze het nest en gaan ze aan de wandel, maar ze worden nog lang gevoerd door de ouders. In tegenstelling tot bijvoorbeeld kieviten zijn scholeksters weidevogels die hun jongen voeren. Dat is nodig ook, want ze broeden steeds vaker op daken en op het dak is vaak niks te eten te vinden. De ouders halen de wormen en emelten uit de bermen en grasvelden om het gebouw en voeren de jongen op het dak.
Een scholekster – ook wel “bonte piet” genoemd – is een stevig gebouwde, zwart-witte steltlopers. De snavel van de scholekster slijt hard, maar groeit ook hard. Hij kan veranderen van vorm door het voedsel. Zo wordt de snavel puntiger als een scholekster in de zomer naar emelten en wormen prikt, maar in de winter eten veel scholeksters schelpdieren als kokkels. En dan wordt de snavel stomper, omdat ze hem gebruiken als beitel.
De scholekster is ook bekend vanwege zijn verdediging van het nest. Wanneer een roofdier het nest nadert, doet de scholekster zich voor alsof hij kreupel is om de belagers van het nest weg te lokken. Eenmaal op enige afstand van het nest vliegt hij weg.
Een scholeksters kan makkelijk 30 jaar oud worden; in Nederland werd een exemplaar aangetroffen van 46 jaar oud.
Weidevogels 2023
Ondanks dat we eerst een zeer nat voorjaar hadden, dat ideaal voor weidevogels zou moeten zijn, zien we dat het aantal weidevogels wat tot broeden komt steeds minder wordt.
Waar het aan ligt is moeilijk te zeggen: ligt het aan de vogelgriep, aan slechte overwintering in Afrika of aan het slechte weer tijdens de vogeltrek.
We zien dit ook bij andere weidevogelgroepen in Brabant en dat de gebieden langs de grote rivieren meer kansen bieden voor de weidevogels.
Aan grondeigenaren kunnen we alleen maar zeggen, dat erdoor jullie goed wordt meegewerkt om de weidevogels een kans te geven om tot voortplanting te komen.
De vogels komen wel in groepen aan, maar trekken toch naar andere gebieden en op een of andere manier maken ze geen legsels. Ondanks de terugloop doen we er samen alles aan om de populatie verder te laten groeien in de toekomst.
Onderstaand de resultaten van 2023 :
| Vogelsoort | Legsels | Legsels uit |
| Kievit | 1 | 1 |
| Scholekster | 2 | `2 |
| Gele kwikstaart | 0 | 0 |
| Patrijs | 0 | 0 |
| Fazant | 0 | 0 |
| Wulp | 0 | 0 |
Meerjarenoverzicht aantal legsels weidevogels
| Soort | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| Kievit | 19 | 39 | 35 | 34 | 18 | 28 | 21 | 15 | 21 | 12 | 4 | 1 |
| Wulp | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Scholekster | 1 | 3 | 2 | 0 | 1 | 0 | 0 | 1 | 2 | 2 | 1 | 2 |
| Patrijs | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 3 | 0 | 0 | 0 |
| Gele kwikstaart | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Fazant | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Slechtvalken De Mortel
Via Beleef de lente heeft iedereen kunnen zien, dat ook dit jaar het slechtvalkenpaartje op de toren van De Mortel niet toe is gekomen aan het leggen van eieren en het grootbrengen van jongen. Heel erg jammer, want we hebben de beelden wel gemist!
Meerjarenoverzicht jonge slechtvalken
| jaartal | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
| Aantal eieren | 3 | 4 | 4 | 4 | 3 | 1 | 4 | 4 | 3 | 0 | 0 |
| Uitgevlogen jongen | 2 | 4 | 4 | 4 | 2 | 0 | 3 | 4 | 2 | 0 | 0 |
Torenvalken
De torenvalken hadden in 2023 een vrij goed jaar. Van de 23 kasten waren er 7 bewoond en die leverden dit jaar 32 jonge torenvalken op. Een hoog gemiddelde per kast!
Meerjarenoverzicht aantal jonge torenvalken
| 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
| 17 | 21 | 18 | 37 | 40 | 42 | 35 | 10 | 26 | 36 | 27 | 34 | 32 |
Roofvogelinventarisatie 2023
Foto: Buizerd
Roofvogelinventarisatie is een heel intensieve en tijdrovende bezigheid, die ook nog eens veel deskundigheid vraagt. Ook in 2023 is er nog niemand, die die zich hiervoor heeft aangemeld. Vandaar dat de kolom van 2023 grotendeels voorzien is van een vraagteken.
Meerjarenoverzicht aantal broedgevallen roofvogels (tussen haakjes het aantal jonge vogels)
| Vogelsoort | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
| Buizerd | 8 (21) | 12 | ? | 7 (11) | 4 | 0 | 4 (12) | ? | ? | ? |
| Havik | 1 (2) | 2 | 1 (3) | 3 (6) | 2 (7) | 1 (5) | 0 | ? | ? | ? |
| Sperwer | 5 (11) | 4 | ? | 1 (4) | 0 | 0 | 3 (0) | ? | ? | ? |
| Boomvalk | 1(2) | 1(3) | 1(4) | 1(2) | 0 | 0 | 0 | ? | ? | ? |
| Torenvalk | 9 37) | 12 (40) | 11 (42) | 7 (35) | 2 (10) | 7 (26) | 10 (39) | 7 (27) | 9 (34) | 7 (32) |
| Slechtvalk | 1(4) | 1(4) | 2(5) | 2(4) | 0 | 1(3) | 1(4) | 1(2) | 0 | 0 |
| Wespendief | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ? | 0 | 0 |
Roofvogelinventarisatie 2019
Roofvogelinventarisatie is een heel intensieve en tijdrovende bezigheid, die ook nog eens veel deskundigheid vraagt. Daardoor is het zonder goede tips bijna onmogelijk om ons hele werkgebied grondig te inventariseren. Dat is jammer, maar het is nu eenmaal niet anders. En in 2019 speelde dan ook nog tijdgebrek een grote rol. Al met al betekent het niet, dat het slecht gaat met “onze” roofvogels. De aantallen per jaar houden vooral verband met de tijdsinzet om de nesten van dat jaar te zoeken en zeggen minder over het echte aantal broedsels in ons werkgebied.
| Vogelsoort | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
| Buizerd | 15 (24) | 20 (44) | 11 (23) | 2 (7) | 8 (21) | 12 | ? | 7 (11) | 4 | 0 |
| Havik | 6 (12) | 5 (6) | 2 (5) | 3 (9) | 1 (2) | 2 | 1 (3) | 3 (6) | 2 (7) | 1 (5) |
| Sperwer | 11 (21) | 15 (30) | 7 (23) | 3 (12) | 5 (11) | 4 | ? | 1 (4) | 0 | 0 |
| Boomvalk | 1 (2) | 1 (3) | 0 | 0 | 1(2) | 1(3) | 1(4) | 1(2) | 0 | 0 |
| Torenvalk | 11 (45) | 6 (17) | 9 (21) | 7 (18) | 9 37) | 12 (40) | 11 (42) | 7 (35) | 2 (10) | 7 (26) |
| Slechtvalk | 1 (3) | 1 (3) | 1(0) | 1(2) | 1(4) | 1(4) | 2(5) | 2(4) | 0 | 1(3) |
| Wespendief | 1 (1) | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Slechtvalken De Mortel
Over de slechtvalken op de toren van De Mortel kunnen we dit jaar helaas erg kort zijn; het was een jaar dat voor de slechtvalken alles op rolletjes liep en er weinig verstoringen waren. Er werden dan ook 3 prachtige jonge slechtvalken grootgebracht.
| jaartal | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
| Aantal eieren | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 | 4 | 4 | 5? | 7 | 1 | 3 |
| Uitgevlogen jongen | 4 | 3 | 3 | 0 | 2 | 4 | 4 | 5 | 4 | 0 | 3 |
Torenvalken
Bij het controleren van de 28 nestkasten zijn door Jos Kruysen en Frans Wijn van de werkgroep Torenvalken 7 nestkasten met broedgevallen aangetroffen, Deze 7 broedgevallen leverden toch nog 26 jonge torenvalken op en dat was meer dan een verdubbeling ten opzichte van 2018.
| 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 |
| 61 | 56 | 29 | 45 | 17 | 21 | 18 | 37 | 40 | 42 | 35 | 10 | 26 |