Uilen

UILENWERKGROEP   2023                   

We weten dat de uilenstand schommelt, dat er goede jaren zijn maar ook slechte. Dat is van alle tijden en dat proberen we dan te verklaren door factoren zoals voedselaanbod, muizenstand, weersomstandigheden e.d. Een en ander voor zover we dat denken te kunnen weten want de natuur is complex en er zijn vele factoren op van invloed. Daarom moeten we ook altijd voorzichtig zijn met het trekken van harde conclusies over oorzaak en gevolg.

Wat wel zeker is, is dat het gaandeweg ontdekken dat het wel weer eens een goed jaar zou kunnen gaan worden het vrijwilligerswerk altijd wel goed doet. Dat was het afgelopen seizoen het geval. We hebben weer een opgaande lijn te pakken en dat stemt altijd weer tot voldoening van het beschermingswerk.

Kerkuil

Na het slechtste kerkuilenseizoen ooit in 2022 sinds onze Vogelwerkgroep zich met de kerkuilen bezighoudt, kon het ook bijna niet anders dan dat 2023 weer een beter jaar zou worden. Maar dat het herstel dan ook zo snel gaat is altijd weer verrassend en motiverend.

Het ene jaar denk je dat alle uilen dood zijn en een jaar later tref je dan gewoon weer 11 broedsels aan met 42 jongen en nog eens 6 eieren die potentieel ook nog 6 jongen opleveren. Helaas ook 4 dode jongen maar al met al weer een prachtig resultaat. Om blij van te worden.

Resultaten kerkuilen

      JaarEierenJongenDode jongenUitgevlogenGeringdBroedsels
20235242442 11
2022420222
2021583911392114
20204727423149
201981722705817
201856392373612
201752443413613
201667523493912
2015(23)23(0)(23)2511
2014100741737016
20131293903
20122824024247
20113317314106
20103131229297
20091071663
20083131130309
200763534495214

Meerjarenoverzicht aantal jonge kerkuilen

Steenuil

Gelukkig zijn bij de steenuilen de schommelingen minder heftig en is de populatie wat stabieler. Ook daar lieten voorgaande jaren een daling zien maar was 2023 weer een keerpunt met een lichte stijging van het aantal van 85 jongen. En daarbij gaan we uit van een voorzichtige schatting omdat er tijdens de controles ook nog 26 eieren zijn aangetroffen zodat er in potentie 111 jongen zijn uitgekomen maar dat weten we dus niet zeker omdat we geen tweede controles hebben uitgevoerd. En het blijft natuurlijk altijd de vraag hoeveel jongen van degenen die we in de nestkasten hebben geteld ook daadwerkelijk gezond en wel uitvliegen. Er kan namelijk nog van alles gebeuren en ook dat weten we nooit zeker. De nestcontroles zijn momentopnamen en geen garantie voor het eindresultaat.

Resultaten steenuil

JaarEierenJongenDode jongenUitgevlogenGeringdBroedsels
202311185085025
202213982280035
202111692785034
20201361240124036
20191211071106027
20181201075102031
20171131000100031
201610195194030
2015(92)74(0)(74)029
20148882181022
20136057057018
20129887285024
20117165065018
20105044044013
20094037136012
2008312602608
2007?31?31011

Meerjarenoverzicht aantal jonge steenuilen

Bosuil

De bosuil broedt op diverse plekken in ons werkgebied. Zowel in enkele holle bomen als in enkele nestkasten die al lang geleden zijn ophangen. Omdat de bosuil niet bedreigd wordt en soms andere uilen predeert, worden er geen extra nestkasten opgehangen.

Er is in 2023 geen systematische controle uitgevoerd zodat we geen gegevens hebben over het aantal broedsels.

Ransuil

Met de ransuil gaat het al lange tijd niet goed. In het werkgebied van de vogelwerkgroep is ons de laatste jaren alleen de camping in Elsendorp als broedlocatie bekend maar ook daarvan hebben we in 2023 helaas geen melding van een broedsel of jonge uilen


Uilenwerkgroep 2019

Kerkuil

Jonge steenuil

Met 17 broedsels was 2019 voor de kerkuilen weer een absoluut topjaar. In totaal zijn er 81 eieren waargenomen en waarvan uiteindelijk 70 jonge uilen zijn uitgevlogen. Zoals elk jaar komen soms enkele eieren niet uit (onbevrucht) of wordt soms een compleet nest verlaten. Dat laatste is meestal het geval als één van de oudervogels is omgekomen. Aan beide oorzaken kunnen we helaas niet veel veranderen.

Er zijn een aantal verklaringen te bedenken, waarom 2019 zo’n goed jaar was voor de kerkuilen. Ten eerste de muizenstand. Die varieert elk jaar wel, maar 2019 was weer een piekjaar voor de veldmuizen. Er bereikten ons berichten dat, net zoals in 2014 ook al eens het geval was, er plaatsen in Noord-Nederland waren met zulke enorme hoeveelheden muizen in graslanden, dat de schade die ze in die graslanden veroorzaakten op satellietbeelden te zien was. Ook hier waren duidelijk veel muizen. Bij het controleren van de nestkasten troffen we met regelmaat een hele voorraad muizen aan.

Verder hadden we in 2019 weliswaar een mooie zomer, maar hadden we weinig last van tropische dagen in de periode, dat de uilen grote jongen in de kast hebben. Als het dan al te heet wordt, komen ze te vroeg naar buiten en loopt het vaak niet goed af. Maar daar hadden we dus weinig last van.

In jaren dat er heel veel muizen zijn, komt het regelmatig voor dat uilen een tweede broedsel beginnen. Daarom hebben we de meeste nestkasten waar een eerste broedsel in zat later in het jaar nog een keer bezocht. We hebben daarbij echter geen tweede broedsels aangetroffen.

Hierboven twee locaties waar al jarenlang een kerkuil broedt en waar het ringen en wegen van de jonge uiltjes altijd op belangstelling kan rekenen.

      JaarEierenJongenDode jongenUitgevlogenGeringdBroedsels
201981722705817
201856392373612
201752443413613
201667523493912
2015(23)23(0)(23)2511
2014100741737016
20131293903
20122824024247
20113317314106
20103131229297
20091071663
20083131130309
200763534495214
Resultaten kerkuilen


Steenuil

Met de steenuil gaat het eveneens goed in ons werkgebied. Sinds de Vogelwerkgroep begonnen is met het plaatsen van nestkasten is sprake van stijgende aantallen broedsels en jonge uilen.

Er zijn tot op heden 65 nestkasten geplaatst. De vogelwerkgroep heeft besloten om de kasten niet tijdens het broedseizoen te controleren en de jongen niet te laten ringen.

In 2019 is het aantal broedsels met 27 iets gedaald. Wel is het aantal eieren en jongen uit die broedsels weer hoger dan alle voorgaande jaren. Met in totaal 106 uitgevlogen jonge steenuiltjes opnieuw een heel goed jaar. Waarschijnlijk hebben ook de steenuilen geprofiteerd van de hoge muizenstand.

Naast Steenuilen hebben ook meesjes, spreeuwen, zelfs een kauw en duiven (in het voorportaal) de weg naar deze kasten gevonden.

Ook hebben we Eekhoorns en Hoornaars als bewoners aangetroffen.

De prooivoorraad van Steenuilen bestaan uit: muizen, vogeltjes tot de grote van een jonge kauw, kevertjes, wormen, kikkers en we hebben zelfs wel eens een jong konijntje en ook twee mollen aangetroffen.

Er zijn enkele gevallen geweest van predatie van de steenuilen door eekhoorns en misschien steenmarters.

Andere eigenaardigheden: een kippenei in de kast (grapje van de bewoner?), een blok hout voor de ingang om kauwtjes te weren, helaas kan de steenuil er dan ook niet meer in, en een eigenaar die het niet kon laten om enkele keren per maand in de kast te kijken en oppoetsen, nog net niet stofzuigen. Uiteraard bleven de uilen daardoor weg.

JaarEierenJongenDode jongenUitgevlogenGeringdBroedsels
20191211071106027
20181201075102031
20171131000100031
201610195194030
2015(92)74(0)(74)029
20148882181022
20136057057018
20129887285024
20117165065018
20105044044013
20094037136012
2008312602608
2007?31?31011
Resultaten steenuil

Bosuil

De bosuil broedt op diverse plekken in ons werkgebied. Zowel in enkele holle bomen als in enkele nestkasten die al lang geleden zijn ophangen. Omdat de bosuil niet bedreigd wordt en soms andere uilen predeert, worden er geen extra nestkasten opgehangen.

Ransuil

Met de ransuil gaat het al lange tijd niet goed, maar de afgelopen twee jaar lijkt het weer iets beter te gaan, zo bleek uit berichtgeving vanuit het Brabants Landschap die de uilenbescherming in Brabant coördineert. En ook in het werkgebied van de vogelwerkgroep leek dat het geval. Sinds jaren waren er vorige en deze zomer op diverse plaatsen in de avond weer een aantal jonge ransuilen te horen (lijkt op piepende deur). En op de camping in Elsendorp werden in het najaar ook weer drie “roestende” ransuilen gesignaleerd. De ransuilen zitten dan overdag in groepen bij elkaar te rusten. Meestal gebruiken ze daarvoor steeds dezelfde boom. In december 2019 zaten er drie ransuilen in boom vlakbij waar ze andere jaren ook zaten.