ZWALUWENWERKGROEP 2010

Ook het afgelopen jaar zijn we op alle fronten weer bezig geweest met de zwaluwen in Gemert. Hieronder volgt per soort een korte uitleg van onze activiteiten.

Boerenzwaluwen:

De boerenzwaluwen worden in ons werkgroep gebied niet geïnventariseerd, maar op één adres ( bij de fam. Smits in de Mortel ) worden al enkele jaren de boerenzwaluwen wel geringd. Dit ringen wordt gedaan door Jan Biemans, waarvan de vogelwerkgroep de aantallen door krijgt. Aangezien het voor de boerenzwaluw, door de veranderende manier van boeren steeds moeilijker wordt zich te handhaven, krijgen we met deze gegevens door de jaren heen een beeld van de situatie. Jan Biemans heeft echter laten weten, dat dit het laatste jaar is, dat hij de boerenzwaluwen in de Mortel geringd heeft. Hij heeft geconstateerd, dat er dit jaar wel meer jonge boerenzwaluwen zijn geringd in vergelijking met vorig jaar, maar dat het aantal broedpaartjes nog steeds terugloopt ( van 20 in 2009 naar 16-18 in 2010 ). Opvallend was dat de eileg dit jaar laat op gang is gekomen. ( lange winter? )

Meerjarenoverzicht aantal geringde jonge boerenzwaluwen in de Mortel ( Smits )

2005                111
2006                 76
2007                115
2008                 98
2009                 54
2010                 63

Huiszwaluwen:

Wat betreft de huiszwaluwen zijn Jopie Jonkers (voor Gemert en de Mortel) en Piet Buets (Elsendorp) weer op pad geweest. Ook de huiszwaluwen hebben het moeilijk en m.n. in Elsendorp. In 2008 zijn

daar bij het voormalige klooster een groot aantal natuurlijke nesten verwijderd, waardoor het aantal nesten in dat jaar in Elsendorp met 50% daalde. En terwijl in Gemert en de Mortel het aantal nesten min of meer stabiel is gebleven in vergelijking met 6 jaar geleden, is het aantal nesten (broedpaartjes) in Elsendorp in dezelfde periode gedaald van 103 naar 32! Een dramatische afname!

Het afgelopen voorjaar is er in Elsendorp de eerste huiszwaluwentil van Gemert-Bakel geplaatst: de 7e til in Brabant en de 19^e in Nederland. Gefinancierd door de gemeente en met steun van diverse bedrijven zijn er tientallen veilige nestmogelijkheden bijgekomen. Daarmee hopen we de teruggang van de huiszwaluw in Elsendorp een halt toe te roepen. Het wachten is echter nog steeds op de eerste bewoners. Deze gang van zaken toont maar weer eens aan, hoe kwetsbaar een vogel kan zijn. Het totaalplaatje laat een nog ieder jaar dalende tendens zien.

Geïnventariseerde nestpaartjes 2010 :
> Elsendorp:    32 broedpaartjes
> Mortel:          21 broedpaartjes
> Gemert:         41 broedpaartjes

Meerjarenoverzicht aantal broedpaartjes huiszwaluwen

Gierzwaluwen:De gierzwaluwen hebben wat betreft nieuwe nestgelegenheid in Gemert de afgelopen jaren niet te klagen. Er zij veel nestkasten aan gevels geplaatst maar ook het inbouwen in nieuwbouw woningen gaat gewoon door. Het aanleveren van de inbouwkasten loopt via de gemeente. Het is inmiddels zover gekomen dat aannemers zelf al vragen om nestkasten. Onze gierzwaluwen weten de weg naar de nestgelegenheden steeds beter te vinden, en wij hebben stellig de indruk dat het de goede kant opgaat. Het is weliswaar voor ons (bij gebrek aan tijd) onmogelijk een zinnige inventarisatie te doen. In 2009 heeft er een bescheiden inventarisatie van het aantal nesten in Handel plaatsgevonden (10). Dit jaar is dat aantal gestabiliseerd.

Oeverzwaluwen:Sinds jaar en dag bevindt zich een kolonie oeverzwaluwen in bij zandwinningbedrijf van Haandel in Handel in de destijds aangelegde oeverzwaluwwand en ook dit jaar heeft een tweede kolonie gebroed in een zandberg op een zanddepot aan de Rooijhoefsedijk.
In Handel zijn dit jaar 35 nesten geteld en de exacte aantallen van de Rooijhoefsedijk zijn niet bekend, maar waren wel hoopgevend.  

Meerjarenoverzicht aantal nesten oeverzwaluwen

 Nachtzwaluwen

In ons werkgebied wordt wel eens een nachtzwaluw gehoord en gezien. Het gaat dan met name om de heidegebieden van De Krim en de Nederheide. Ook dit jaar zijn we daar weer naar de nachtzwaluw gaan luisteren. In beide gebieden werden twee nachtzwaluwen waargenomen.